مقایسه جوملا و وردپرس و بررسی امکانات هرکدام

مقایسه وردپرس و جوملا و شناخت این دو سیستم محبوب مدیریت محتوای (Content Managmrnt System - CMS) اهمیت زیادی دارد چرا که انتخاب صحیح پلتفرم تأثیر مستقیمی بر روی چگونگی طراحی وب سایت و بازخورد آن خواهد داشت. تمامی سیستم‌های مدیریت محتوای موجود نکات مثبت و منفی متعددی دارند.

در این مقاله سعی داریم با مقایسه دو پلتفرم مطرح جوملا و وردپرس و بررسی تفاوت‌ها و قابلیت‌های آنها در انتخاب بهتر عمل کنیم. پس اگر شما هم درگیر انتخاب‌های متعدد برای مدیریت محتوای وب سایتتان هستید با ما همراه شوید!

سیستم مدیریت محتوا یا CMS چیست

سیستم مدیریت محتوا یا CMS در واقع نرم افزاری جهت مدیریت محتوای وب سایت های پویا یا داینامیک، است و میتوان محتوای سایت شامل: متون، تصاویر، فایل‌ها و ... را بدون نیاز به دانش طراحی، ویرایش و مدیریت کرد. این بدان معناست که این سیستم‌ها با نصب پوسته گرافیکی (قالب وب سایت) تکمیل شده و امکاناتی از قبیل ویرایش ساده مقاله، ایجاد منو، بارگذاری تصاویر و ... بخش مدیریت را برای کاربرانشان در هر سطحی به گونه‌ای ساده عرضه میکنند.

سایت ها به دو دسته داینامیک (پویا) و ایستا (استاتیک) تقسیم میشوند.

سایت های ایستا (استاتیک) به سایت هایی گفته میشود که دارای متن و تصاویر ثابت هستند که در هنگام طراحی ایجاد میشوند و تغییر و ویرایش آنها میبایست توسط طراح وب سایت و با ویرایش دستی صفحات سایت انجام پذیرد. اینگونه وب سایت ها مناسب کاربرانی است که به مدت طولانی قصد تغییر در محتوای سایت خود را ندارند.

اما محتوای وب سایت های پویا متغیر و ساختار آن قابل مدیریت کردن است. CMS ها نرم افزارهایی جهت مدیریت محتوای سایت‌های داینامیک هستند و مهمترین ویژگی آنها مدیریت پایگاه داده (Database) است.

سی‌ام‌اس‌ها از اوایل قرن بیستم و با همه‌گیر شدن دنیای اینترنت جایگاه اصلی خود را پیدا کرده و سالها بعد از ظهور خود پیشرفت قابل توجهی پیدا کردند. می‌توان گفت هرکسی که حتی در مبتدی‌ترین سطح در بحث طراحی یا کار در سایت‌ها فعالیت داشته است به نوعی با این مبحث روبه‌رو شده است. در دهه اخیر گسترش چشم‌گیر سامانه‌های مدیریت محتوا آنقدر زیاد بوده که باید بگوئیم هرکسی از هر قشری که در سطح اینترنت (وب‌سایت) فعالیت می‌کند با این ابزارها سر و کار دارد.

انواع سیستم‌های مدیریت محتوا

- سیستم مدیریت محتوای مدیریت شده (عمومی)

سیستم مدیریت محتوای مدیریت شده یا Managed CMS در حقیقت یک سرویس تحت بستر وب است که به صورت پیش‌فرض و در قالب یک پلتفرم از پیش آماده شده عرضه می‌شود. در این نوع سرویس‌ها همه موارد فنی توسط سرویس‌دهنده‌ای که آن را ارائه می‌کند آماده شده است. از محبوبترین پلتفرم‌های این خانواده می‌توان به WordPress ، Weebly ، Wix ، Joomla اشاره کرد.

این سی‌ام‌اس‌ها همانند نرم‌افزارهای روزمره هستند و تنها تفاوتشان آن است که فقط میبایست روی هاست وب‌سایت یا سیستم‌های شبیه‌ساز نصب شوند. بعد از آن شما یک ابزار جامع برای مدیریت محتوای سایت خود در اختیار خواهید داشت.

مزیت اصلی استفاده از CMS های آماده پشتیبانی فعال سازنده، توسعه مستمر، بروزرسانی‌های متعدد، ابزارها و افزونه‌های جانبی و احتمالاً از همه آن‌ها مهم‌تر، سادگی راه‌اندازی و استفاده از آن‌هاست. به همین خاطر است که از هر 10 وب‌سایت جدید حدودا 7 الی 8 سایت توسط CMS ها ساخته می‌شوند.

اکثر این سامانه‌های مدیریت محتوا رایگان و متن باز (Open Source) هستند و از افراد آماتور گرفته تا افراد حرفه‌ای می‌توانند تغییرات زیادی در آن‌ها اعمال کنند و یا طراحی‌های منحصر به فردی در آن‌ها پیاده‌سازی کنند. یکی از نکات بسیار مهم و حائز اهمیت این سامانه‌ها این است که آن‌ها (حداقل CMS های شناخته شده و معروف) با تغییرات و قوانین جدید سرچ انجین ها مخصوصا گوگل هم‌راستا بوده و از این لحاظ مشکلی با بحث سئو و امنیت سایت ندارند.

- سیستم مدیریت محتوای اختصاصی

نوع دوم از سی‌ام‌اس‌ها پلتفرم‌های اختصاصی برای یک برند یا مجموعه‌ای خاص جهت راه‌اندازی یک وب‌سایت است. به این نوع سیستم‌ها، سامانه‌های نرم‌افزاری مستقل گفته می‌شود. اگرچه این نوع CMS ها به نسبت CMS های آماده کاربرد کمتری دارند، اما صرفاً توسط افراد حرفه‌ای مورد استفاده قرار میگرید و در آن‌ها محدودیتی وجود ندارد.

در کنار مزایای زیاد این سیستم‌ها، معایبی نیز وجود دارد. امنیت، بروزرسانی و ارتقاء این سامانه‌ها به عهده سازنده آنهاست و با ظهور نسل جدید فناوری‌های وب، کار برای اعمال حجم زیاد تغییرات روی پلتفرم سخت‌تر خواهد شد و در صورت عدم دسترسی به شرکت سازنده در برخی مواقع غیر ممکن خواهد بود. متاسفانه اغلب شرکت‌های سازنده سیستم‌های مدیریت محتوای اختصاصی علاقه‌ای به ارائه دادن کد سورس ندارند.

- سیستم مدیریت محتوای سنتی

سیستم مدیریت محتوای سنتی یا Traditional CMS که نام دیگر آن ابزار مدیریت محتوای تحت وب (Web Content Management) است، نوع ابتدایی سامانه‌های مدیریت محتوا است که در آن، ارتباط تنگاتنگی در بحث ویرایش (برای ویراستاران) و بحث توسعه (برای توسعه‌دهندگان) وجود دارد.

از جایی که CMS های سنتی با آخرین تغییرات وب همراه نیستند، استفاده از آن‌ها برای وب‌سایت‌های چندمنظوره یا به اصطلاح Cross-platform گزینه مناسبی نیستند. سی‌ام‌اس‌های سنتی صرفاً برای نمایش در مرورگرهای سنتی دسکتاپی قابل استفاده هستند و معمولا واکنشگرا (Responsive) نیستند.

- سیستم مدیریت محتوای ترکیبی Hybrid CMS

با محبوبیت و پیشرفت سی‌ام‌اس‌ها در سال‌های اخیر، تقریباً اکثر قریب به یقین تجارت‌های دیگر به این سیستم‌های مدیریت محتوا کوچ کردند و همین مسئله باعث شد تا شرکت‌های ارائه‌دهنده سی‌ام‌اس‌های سنتی برای رقابت چاره‌ای بی‌اندیشند. نتیجه تلاش این شرکت‌ها اضافه شدن محتوای تحت‌وب با کمک API ها بود. به دنبال این اقدام CMS جدیدی به نام decoupled CMS یا Hybrid CMS (سی‌ام‌اس ترکیبی) خلق شد.

یک Hybrid CMS این قابلیت را دارد که لایه هد (Head) را به صورت یک گزینه آپشنال در اختیار توسعه‌دهندگان قرار دهد تا آن‌ها بتوانند یک وب‌سایت استاندارد ساخته و در عین حال خروجی دلخواه خود را در پلتفرم‌های گوناگون با تغییرات دلخواهشان بسازند.

هیبرید سی‌ام‌اس‌ها به خاطر داینامیک بودن زیاد و کیفیت خاصی که دارند مورد توجه وب‌سایت‌هایی قرار گرفته‌اند که اولویت آن‌ها ساختار محتوایی غنی با پشتیبانی از انواع فرمت‌های رسانه‌ای است. مزیت فوق‌العاده‌ی این سیستم‌ها پشتیبانی از طیف وسیعی از زبان‌های برنامه‌نویسی است.

سیستم مدیریت محتوای وردپرس

معمولاً اولین پیشنهادی که هنگام انتخاب یک CMS از دیگران می‌شنویم، وردپرس (WordPress) است. 60 میلیون از وب‌سایت‌های تمام جهان، که تا کنون طراحی شده‌اند، از سیستم مدیریت محتوای وردپرس استفاده می‌کنند و این یعنی سهم 40 درصدی بین تمام CMSهای شناخته شدۀ دنیا. وردپرس آمده بود تا یک سیستم مدیریت محتوای قدرتمند برای وبلاگ نویس‌ها باشد. اما این سیستم رفته رفته گسترش پیدا کرد و با امکانات دیگری به آن اضافه شد، توانست به سایت‌های خبری، شرکتی و حتی فروشگاهی هم توسعه پیدا کند. برای مثال وبسایت خبری بزرگ نیویورک تایمز (nytimes.com) با وردپرس نوشته شده است.

سیستم مدیریت محتوای جوملا

در سال 2001 یک رقیب قدرتمند برای وردپرس ظهور کرد. این CMS حرفه‌ای که جوملا داشت و بر خلاف وردپرس پاسخگوی هر نوع سایتی (از وبلاگ گرفته تا سایت‌های بزرگ) بود. نصب و راه‌اندازی CMS جوملا مانند وردپرس سریع است اما به سادگی آن نیست. نکته‌ای که ممکن است هنگام شروع کار با جوملا کمی ذهنتان را درگیر کند، رابط کاربری نسبتاً پیچیدۀ آن است. به بیان دیگر جوملا رابط کاربری، کاربرپسندی ندارد و ممکن است در همان ابتدای کار افراد مبتدی را دلسرد کند. اگر کمی حوصله کنید و بتوانید با این تفاوت Joomla کنار بیایید، در آینده شاید از انتخابتان راضی‌تر خواهید بود.

جوملا مانند وردپرس بر اساس زبان PHP توسعه پیدا کرده و از پایگاه اطلاعاتی My SQL پشتیبانی کرده و یک پلتفرم متن باز (Open Source) است.

وبسایت شرکت خودرو سازی BMW و وبسایت شرکت IBM با جوملا نوشته شده است.

مقایسه وردپرس و جوملا و تفاوت‌های کلی

تفاوت اصلی جوملا و وردپرس در این است که جوملا برای وب سایت‌های پرتال طراحی شده است، در حالیکه وردپرس اساساً پلتفرمی مخصوص وبلاگ است. هر چند هر دوی این پلفرم‌ها توانایی پیاده‌سازی هر گونه وب سایتی را دارند. بیاد داشته باشید توسعه جوملا با دانش برنامه‌نویسی و کمی خلاقیت بسیار ساده‌تر از ورد پرس است و درسترسی‌های بیشتری در اختیار توسعه دهندگان وب (Web Developers) قرار میدهد.

از نظر فنی، وردپرس و جوملا نرم افزارهای مستقلی نیستند و زمانی قابل اجرا هستند که روی سرور نصب شده باشند. سی ام اس جوملا را افرادی بکار می‌برند که از کار کردن با سرورهای مختلف واهمه‌ای ندارند. اما ورد پرس برای تازه کارها و آنهایی که دنبال کاربردهای ساده‌تر هستند، مناسبتر است.

مقایسه معایب و مزایاری وردپرس و جوملا

بهینه سازی موتور جستجو

بهینه سازی موتور جستجو اشاره به تعداد بازدیدهایی دارد که کاربران از یک وب سایت خواهند داشت. این مورد دارای اهمیت زیادی است و تمام وب سایت‌ها به ویژه وب سایت‌های تولید محتوا باید در این زمینه سرمایه گذاری کنند تا بتوانند بازخورد مناسبی را از کاربران دریافت نمایند.

اگر از منظر توانایی‌های مطابقت داشتن با استانداردهای موتور جستجو این دو سیستم را با هم مقایسه کنیم می‌توان گفت که جوملا بهتر است زیرا کاربرانش می‌توانند توضیحات گسترده و کلیدواژه‌های چندگانه را برای مقالات و یا حتی منوهای جدید تعریف کنند.

اما در وردپرس میبایست از توانایی افزونه‌هایی مانند sh404sef یا Yoast استفاده کنیم. این افزونه‌ها علاوه بر بهینه سازی محتوا برای موتورهای جستجو میزان بهینه بودن محتوا همچون Readibility را نیز نمایش می‌دهند.

بررسی امنیت جوملا و وردپرس

وردپرس به دلیل محبوبیتی که دارد هدف بزرگتری برای حملات امنیتی محسوب می‌شود. این پلتفرم به دلیل لزوم بر نصب افزونه‌های متعدد، شامل هزاران افزونه است و نمی‌توان مطمئن بود که تمام این افزونه‌ها از استاندارد امنیتی مناسبی برخوردار هستند یا خیر! به همین علت اکثر جنبه‌های امنیتی سایت بستگی به ساختار امنتی افزونه‌ها خواهد داشت.

اما جوملا راهکارهایی مانند استفاده از SSL ، 2FA برای تأیید دو مرحله‌ای هنگام ورود به سایت، سیستم Hash و ... را در اختیار دارد و امنیت بیشتری را فراهم می‌آورد. در نهایت، جوملا بهتر از وردپرس عمل می‌کند و وابستگی کمتری به افزونه‌ها و پلاگین ها دارد.

مقایسه امکان سفارشی سازی

در مورد افزونه‌های وردپرس و جوملا صحبت‌هایی شد و زمینه‌هایی از توانایی تغییر در آنها مطرح شد. هر دوی این سیستم‌ها امکاناتی برای سفارشی سازی وبسایت دارند. اما در این زمینه وردپرس بهتر از جوملاست زیرا تعداد افزونه‌هایش بیشتر است. از طرف دیگر تغییر افزونه‌های وردپرس ساده‌تر از جوملا انجام می‌شود.

در زمینه سفارشی سازی سبک وب سایت وردپرس از قالب‌های مختلف استفاده می‌کند در حالیکه قالب‌های جوملا الگوهای مشخصی دارد.

ساخت قالب برای جوملا پیچیده‌تر است اما خروجی کار به مراتب بهتر از وردپرس خواهد بود. این برتری تنها در نمایش قالب نیست بلکه چگونگی استفاده، ذخیره سازی و استفاده از آنها نیز در خروجی نهایی قابل مشاهده است.

مقایسه مدیریت و پتانسیل محتوا

وردپرس و جوملا هر دو سیستم‌های پیچیده مدیریت محتوا هستند که به کاربران خود اجازه ساخت و مدیریت هر نوع وب سایتی را می‌دهند.

جوملا بخاطر پیچیدگی‌اش مشهور شده، ولی ساختاری فوق العاده دارد. در سایتی که با جوملا طراحی شده است می‌توان هر چیزی را قرار داد، اما یادگیری‌اش کمی سخت است و نیاز به زمان و تجربه بیشتری نسبت به وردپرس دارد.

از نظر پتانسیل کاربردی این دو سیستم یکسان هستند اما وردپرس به کاربرانش این امکان را می‌دهد تا محتوا را ساده‌تر مدیریت کنند.

نتیجه مقایسه وردپرس با جوملا

جوملا از برخی لحاظ انعطاف پذیرتر از وردپرس و در برخی موارد سخت‌گیرتر است. امکان سفارشی سازی در این سیستم بسیار بالاست و بدون نیاز به نصب افزونه‌های بیشتر می‌توانید اصلاحات و تغییرات متعددی را طبق سلیقه خودتان در آن اعمال کنید.

وقتی بحث سئو، امکانات سفارشی سازی و مدیریت محتوا در میان است، انتخاب مسلماً جوملا است. در حالیکه وردپرس ابزاری ساده‌تر برای کاربران تازه کار محسوب می‌شود و ساختار پشتیبان بهتری برای کاربران دارد.

نکته مهمی که باید هنگام انتخاب قالب مورد نظر برای طراحی وب سایت به آن توجه کرد نیازهای شماست. باید ببینید که از وب سایت خود چه می‌خواهید و اولویت شما چیست. اگر مسائل امنیتی برایتان مهمتر باشد به سراغ جوملا خواهید رفت ولی اگر به دنبال سادگی بیشتر و امکان بهینه سازی وبسایت خود در قالب‌های گسترده‌تر باشید بهترین انتخاب برای شما وردپرس خواهد بود.